TOÁN HỌC TIỀN SỬ

Xương Ishango, một cây gậy kiểm đếm từ Trung Phi, có niên đại khoảng 20.000 năm trước

Rất lâu trước những văn tự cổ nhất, đã có những bức vẽ cho thấy một kiến thức về toán học và đo thời gian dựa trên sao trời. Ví dụ các nhà cổ sinh vật học đã khám phá ra các mảnh đất thổ hoàng trong một hang động ở Nam Phi được trang trí bởi các hình khắc hình học với thời gian khoảng 70.000 TCN.Cũng các di khảo tiền sử được tìm thấy ở châu Phi và Pháp, thời gian khoảng giữa 35000 TCN và 20000 TCN,cho thấy các cố gắng sơ khai nhằm định lượng thời gian.Các bằng chứng còn tồn tại cho thấy việc đếm thời sơ khai chủ yếu là do phụ nữ, những người giữ các vật đánh dấu chu kì sinh học hàng tháng; ví dụ hai mươi tám, hai mươi chín, hoặc ba mươi vạch trên xương hoặc hòn đá, theo sau là một vạch cách biệt khác.

blank

Tổ tiên tiền sử của chúng ta có một khả năng nhạy cảm chung về số lượng, và theo bản năng sẽ biết được sự khác biệt giữa “một” và “hai” linh dương. Nhưng bước nhảy vọt về trí tuệ từ ý tưởng cụ thể về hai thứ đến việc phát minh ra một biểu tượng hoặc từ ngữ cho ý tưởng trừu tượng về “hai” phải mất nhiều thời đại mới ra đời.

>> Tạp chí toán học tuổi thơ THCS số 194 năm học 2018 – 2019

Thậm chí ngày nay, có những bộ lạc săn bắn hái lượm biệt lập ở Amazonia chỉ có những từ chỉ “một”, “hai” và “nhiều”, và những bộ lạc khác chỉ có những từ chỉ số lượng lên đến “năm”. Trong trường hợp không có nông nghiệp định cư và thương mại, thì rất ít cần đến một hệ thống số chính thức.

Người Ai Cập và người Sumer tiền triều đại đã thể hiện các thiết kế hình học trên các đồ tạo tác của họ ngay từ thiên niên kỷ thứ 5 trước Công nguyên , cũng như một số xã hội cự thạch ở Bắc Âu vào thiên niên kỷ thứ 3 trước Công nguyên hoặc trước đó. Nhưng đây là nghệ thuật và trang trí nhiều hơn là việc xử lý một cách có hệ thống các hình, mẫu, dạng và số lượng đã được coi là toán học.
Toán học ban đầu được phát triển phần lớn như là một phản ứng với nhu cầu quan liêu khi các nền văn minh định cư và phát triển nông nghiệp – để đo đạc các mảnh đất, đánh thuế cá nhân, v.v. – và điều này lần đầu tiên xảy ra ở các nền văn minh Sumer và Babylon ở Lưỡng Hà (gần đây là Iraq ) và ở Ai Cập cổ đại .

Theo một số nhà chức trách, có bằng chứng về các ký hiệu số học và hình học cơ bản trên các bức tranh khắc đá tại gò chôn cất Knowth và Newgrange ở Ireland (có niên đại lần lượt vào khoảng 3500 TCN và 3200 TCN). Hệ thống này sử dụng ký tự zig-zag lặp đi lặp lại để đếm, một hệ thống tiếp tục được sử dụng ở Anh và Ireland vào thiên niên kỷ 1 trước Công nguyên.

Stonehenge , một di tích thiên văn và nghi lễ thời đồ đá mới ở Anh, có niên đại từ khoảng năm 2300 trước Công nguyên, cũng được cho là trưng bày các ví dụ về việc sử dụng 60 và 360 trong các phép đo vòng tròn, một phương pháp có lẽ đã phát triển khá độc lập với hệ thống đếm thập phân của người Sumer cổ và người Babylon

Post Views: 537